Choć akt zgonu jest dokumentem niezbędnym do przygotowania pochówku, może być on wykorzystywany również w innych sytuacjach. I to nie tylko bezpośrednio po śmierci bliskiej osoby. Gdzie można uzyskać akt zgonu, kto może się o niego starać, jakich formalności należy dopełnić i do jakiego urzędu trzeba się zgłosić? Odpowiedzi na te pytania przedstawiamy w poniższym tekście.
Akt zgonu – kiedy i gdzie można go uzyskać?
Pierwszy akt zgonu wystawiany jest w Urzędzie Stanu Cywilnego po zgłoszeniu śmierci bliskiej osoby, na podstawie karty zgonu. Musi to nastąpić w ciągu 3 dni od jej wystawienia. Co ważne, można zrobić to wyłącznie osobiście w urzędzie właściwym dla miejsca zgonu.
Co jeszcze jest potrzebne do uzyskania pierwszego aktu zgonu? Twój dowód osobisty, a także dowód osobisty osoby zmarłej. Po krótkich formalnościach otrzymasz aktu zgonu, który jest niezbędny do organizacji pochówku.
Warto wiedzieć!
Oryginał aktu zgonu uznawany jest za część księgi stanu cywilnego, dlatego rodzina lub bliscy zmarłego otrzymują wyłącznie jego odpis. Jest to jednak pełnoprawny dokument, na podstawie którego możliwa jest organizacja pogrzeb i załatwienie wielu innych spraw urzędowych
Odpis aktu zgonu – pełny i skrócony
Poza pierwszym aktem zgonu, Urząd Stanu Cywilnego wystawia także jego kolejne odpisy. W tym miejscu należy odróżnić zupełny odpis aktu stanu cywilnego od skróconego. W pierwszym przypadku dokument zawiera pełną treść aktu, w której znajdują się:
- dane osoby zmarłej,
- czas i miejsce zgonu,
- dane małżonka osoby zmarłej,
- dane rodziców osoby zmarłej,
- dane podmiotu, który zgłosił zgon,
- dane biegłego i tłumacza (jeżeli brali udział w czynności),
- dane kierownika urzędu stanu cywilnego, który zarejestrował zgon,
- wzmianki dodatkowe.
Jeśli zaś chodzi o odpis skrócony aktu zgonu, znajdują się w nim wyłącznie dane osoby zmarłej, jej małżonka i rodziców, a także czas i miejsce zgonu. Do tego dochodzą jeszcze informacje o odpisie (m.in. miejsce i data sporządzenia odpisu). W urzędzie możesz uzyskać również wielojęzyczny odpis skrócony aktu zgonu.
Czy akt zgonu wydawany jest „od ręki”?
Pierwsze wydanie aktu zgonu trwa przeważnie maksymalnie 15 minut. Co ważne, jest on wydawany „od ręki” osobie do tego upoważnionej. W przypadku zgłoszenia się po kolejny odpis aktu stanu cywilnego, wiele zależy od wybranej formy złożenia wniosku. Możesz to zrobić na trzy sposoby.
- Osobiście w dowolnym Urzędzie Stanu Cywilnego. Nie musisz ponownie udawać się do urzędu odpowiedniego dla miejsca zgonu. Jesteś w stanie zrobić to w każdym mieście w Polsce. Żeby uzyskać akt zgonu, potrzebujesz wniosku o odpis aktu stanu cywilnego i potwierdzenie opłaty skarbowej (przelew lub pokwitowanie otrzymane w urzędzie). Jeśli akt zgonu dotyczy osoby, która nie była Twoim współmałżonkiem, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwem, wymagany jest także dokument potwierdzający interes prawny. Czas oczekiwania na odpis aktu cywilnego wynosi 7 dni kalendarzowych.
- Listownie. Warunki są bardzo podobne. Wniosek, wraz z wszelkimi dokumentami, należy wysłać do dowolnego stanu cywilnego w naszym kraju. W przeciągu 7 dni kalendarzowych od dnia, w którym wniosek zostanie dostarczony do urzędu, otrzymasz akt zgonu.
- Przez internet. Wniosek o odpis aktu cywilnego można wysłać również przed platformę ePUAP. Potrzebny jest do tego jednak profil zaufany lub e-dowód z czytnikiem i profilem zaufanym. Wszystko odbywa się przy użyciu platformy internetowej, która prowadzi przez kolejne etapu składania wniosku. Przed wysłaniem musisz podpisać go podpisem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Trzeba nadmienić, że w przypadku wybrania formy otrzymania aktu na skrzynkę ePUAP, a także użycia płatności online, istnieje możliwość uzyskania aktu zgonu w terminie krótszym niż 7 dni kalendarzowych.
Warto wiedzieć!
Pamiętaj, że w ramach każdej metody złożenia wniosku możesz zdecydować, jak chcesz odebrać akt zgonu – w USC, pocztą lub w formie elektronicznej przez skrzynkę ePUAP.
Jak uzyskać akt zgonu z innego miasta?
Tego typu pytania pojawiają się bardzo często, dlatego dobrze będzie powtórzyć, że odpis aktu zgonu możesz otrzymać w dowolnym Urzędzie Stanu Cywilnego w Polsce. Procedura zawsze wygląda tak samo, niezależnie od miasta, w którym się odbywa. To spore ułatwienie, szczególnie wówczas, gdy osoba zmarła pochodziła z zupełnie innej części kraju.
Ile jest ważny skrócony odpis aktu zgonu?
Od 1 marca 2015 roku wszystkie akty zgonu (zarówno odpis skrócony, jak i pełny) ważne są bezterminowo, o ile informacje w nich zawarte nie uległy zmianie.
Ile kosztuje akt zgonu?
Pierwszy akt zgonu, wystawiany na podstawie wniosku przesyłanego kierownikowi urzędu stanu cywilnego w momencie zgłaszania śmierci bliskiej osoby, jest bezpłatny. Za każdy kolejny odpis aktu należy zapłacić:
- 22 zł za odpis skrócony i za wielojęzyczny odpis skrócony aktu,
- 33 zł za odpis zupełny aktu zgonu.
Do tego trzeba doliczyć jeszcze 17 zł, jeśli wniosek składany jest przez pełnomocnika. W przypadku płatności online natomiast opłata za odpis aktu zostanie powiększona o 59 groszy. Jest to koszt, jaki ponosi operator płatności.
Kto jest uprawniony do odbioru aktu zgonu?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, odpis aktu stanu cywilnego (w tej sytuacji zgonu) otrzymać może każda osoba uprawniona do pochówku zmarłego, a także różne instytucje i organizacje. Na liście znajdują się:
- małżonek,
-
- zstępni – dzieci, wnuki, prawnuki,
- wstępni – rodzice, dziadkowie, pradziadkowie,
- opiekunowie,
- przedstawiciel ustawowy,
- sąd i prokurator,
- osoby, które wykażą interes prawny.
Do tego dochodzą jeszcze instytucje administracji publicznej, jeśli odpis aktu zgonu jest niezbędny do realizacji ustawowych zadań, a także organizacje społeczne, które wniosek uzasadnią celami statutowymi.
Do czego może być potrzebny pełny lub skrócony odpis aktu zgonu?
Podstawowym powodem, dla którego następuje wydanie aktu zgonu, jest organizacja pochówku. Nie jest on jednak jedyny. Omawiany dokument okazuje się niezbędny ponadto w ramach procedury starania się o zasiłek pogrzebowy, jak również po to, aby:
- zgłosić fakt śmierci bliskiej osoby w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (także w przypadku starania się o rentę rodzinną),
- uzyskać urlop okolicznościowy w miejscu pracy,
- poinformować pracodawcę o śmierci pracownika,
- przeprowadzić postępowanie spadkowe,
- odebrać pieniądze z ubezpieczenia,
- rozwiązań umowy, które wiązały zmarłego (np. telekomunikacyjną).
Uzyskanie odpisu aktu cywilnego nie wiąże się ze skomplikowaną procedurę, a co najważniejsze, wszystkie formalności mogą zostać przeprowadzone w dowolnym urzędzie (poza momentem zgłoszenia śmierci), a także przez internet. Wystarczy poprawnie wypełnić wniosek i dostarczyć wymagane dokumenty.