Tanatoplastyka, czyli przygotowanie ciała do pogrzebu, to złożony proces, który składa się z kilku zabiegów przeprowadzanych przez specjalistów. Pozwala zapewnić godny wygląd zmarłemu w trakcie pochówku, a także umożliwia pożegnanie się z bliską osobą rodzinie i znajomym. W poniższym artykule wskazujemy i opisujemy wspomniane czynności wchodzące w skład tanatoplastyki.
Etapy przygotowania ciała zmarłego do pogrzebu
Wskazać możemy cztery główne etapy całego procesu, za który odpowiadać mogą pracownicy zakładu pogrzebowego lub współpracującej z nim firmy. Korzystają oni nie tylko ze swojego doświadczenia, ale również z wielu specjalistycznych materiałów, akcesoriów i innych produktów, które umożliwiają przystosowanie ciała do pochówku.
Tanatoaleta – mycie ciała zmarłego
Żeby odpowiednio przygotować ciało do pogrzebu, tanatoplastycy zaczynają od jego umycia, a także wykonania podstawowych czynności higienicznych, takich jak golenie, obcinanie paznokci, czy też strzyżenie i układanie włosów.
Oczywiście działania te przeprowadzane są bardzo dokładnie, z pełnym poszanowaniem dla zmarłego. Warto w tym miejscu podkreślić, że ubranie do pochówku może zapewnić rodzina lub zakład pogrzebowy.
Kosmetyka pośmiertna – na czym polega?
Po umyciu ciała odbywa się tak zwana tanatokosmetyka, czyli kosmetyka pośmiertna. Sprowadza się do przygotowania makijażu, który z jednej strony zamaskuje widoczne znamiona rozkładu lub ewentualne niedoskonałości, a z drugiej przywróci naturalny wygląd twarzy. Żeby uzyskać taki efekt, wykorzystywane specjalne kosmetyki, stworzone z myślą o tanatokosmetyce.
Jest to bardzo ważny etap, w trakcie którego fachowcy robią wszystko, by ostatnie pożegnanie wiązało się z możliwie jak najmniejszym bólem, a bliscy zapamiętali zmarłego takim, jaki był.
W tej części warto również wspomnieć o czynności, która może być konieczna jeszcze przed rozpoczęciem tanatokosmetyki – mowa o łamaniu stężenia pośmiertnego, fachowo nazywanym łamaniem stężenia. Po śmierci mięśnie ciała ulegają zesztywnieniu, co może utrudniać dalsze przygotowania, zwłaszcza ubieranie osoby zmarłej. Dlatego wykonuje się delikatny pasaż, szczególnie dłoni, palców i ramion. Polega on na stopniowym i łagodnym unoszeniu kończyn – z każdym ruchem coraz wyżej – aż do osiągnięcia pełnego zakresu ruchu. To niezbędny zabieg, który umożliwia m.in. założenie koszuli czy marynarki, zwłaszcza u mężczyzn.
Rekonstrukcja pośmiertna – kiedy jest potrzebna?
Trzeci etap tanatoplastyki przeprowadzany jest wówczas, gdy ciało zmarłego uległo poważnym uszkodzeniom, które wiążą się z widocznymi deformacjami. W takiej sytuacji specjaliści starają się zrekonstruować tkanki, a następnie nadać im naturalny wygląd.
Zakres i rodzaj tego typu czynności jest zależny od stanu ciała i poziomu rozkładu. Jeżeli pomimo wykorzystania najnowszych rozwiązań nie jest możliwe przywrócenie naturalnego wyglądu ciała, rodzina zostaje o tym poinformowana. Może wtedy podjąć decyzję o organizacji pogrzebu z zamkniętą trumną.
Wybór stroju i ubieranie zmarłego
Jest to ostatni etap, do którego dochodzi po wykonaniu wszystkich niezbędnych działań, które mają na celu „dostosowanie” ciała zmarłego do pochówku.
Strój na pogrzeb powinien być schludny i elegancki. Jeżeli rodzina z jakiegoś powodu nie jest w stanie go dostarczyć, może zająć się tym zakład pogrzebowy. Istnieje ponadto możliwość, aby w trakcie ostatniego pożegnania użyte zostały wskazane akcesoria o charakterystyce religijne, takie jak różaniec zmarłego, biblia, czy jakaś relikwia.
Na tym etapie zwraca się również uwagę na ustawienie szczęki oraz przygotowanie twarzy. Często rodziny pytają, czy szczękę należy dołączyć do garderoby pogrzebowej. W praktyce obowiązuje zasada: jeżeli jest możliwość – zakładamy, ponieważ wpływa to na bardziej naturalny wygląd twarzy. W przypadkach, gdy założenie nie jest możliwe, stosuje się specjalne wypełniacze zapobiegające zapadnięciu się policzków.
Co więcej, po śmierci mięśnie twarzy ulegają rozluźnieniu, co może skutkować nienaturalnym otwarciem ust. Aby temu zapobiec, stosuje się odpowiednie zabezpieczenie szczęki, np. z użyciem chusty lub szalika, które stabilizują twarz zmarłego i pozwalą zachować estetyczny wygląd. Jest to prosty, lecz skuteczny zabieg, który zdecydowanie ułatwia dalsze przygotowania. Niekiedy, gdy śmierć nastąpiła w szpitalu, hospicjum lub domu opieki, rodzina nie jest w stanie samodzielnie tego wykonać – dlatego czynność ta realizowana jest przez pracowników zakładu pogrzebowego.
Balsamowanie ciała – czy jest potrzebne?
Jeżeli ceremonia pogrzebowa ma odbyć się po długim czasie od śmierci, konieczny może okazać się jeszcze jeden etap tanatoplastyki, czyli balsamowanie. To proces zabezpieczania ciała przed rozkładem. Dzięki temu pogrzeb może odbyć się z otwartą trumną nawet wówczas, gdy od zgonu minęło kilkanaście czy kilkadziesiąt dni.
Tanatoplastyka wymaga odpowiednich umiejętności, doświadczenia i wyposażenia. Specjaliści od tej dziedziny muszą ponadto dysponować właściwymi uprawnieniami. Dostęp do nich zapewni Ci dobry zakład pogrzebowy. Mortis oferuje kompleksowe przygotowanie ciała zmarłego, obejmujące zarówno wykonanie opisanych wyżej czynności, jak i sprzedaż garderoby pogrzebowej – męskiej, damskiej i dziecięcej.
Jeżeli potrzebujesz dodatkowych informacji na temat tanatoplastyki bądź innych spraw związanych z organizacją pogrzebu, skorzystaj z dostępnych form kontaktu. Możesz do nas zadzwonić (prowadzimy całodobowe pogotowie pogrzebowe), napisać na adres e-mail lub odwiedzić naszą siedzibę w Warszawie.